Stonehenge geschiedenis, mythes, wetenschappelijke waarnemingen, en praktische tips voor een bezoek.
Stonehenge: Een Uitgebreid Overzicht
1. Wat is Stonehenge?
Stonehenge is een prehistorisch monument in Wiltshire, Zuidwest-Engeland. Het bestaat uit een kring van staande stenen, elk ongeveer vier meter hoog, twee meter breed en rond de 25 ton zwaar. De stenen zijn geplaatst in een ruw cirkelvormig patroon op de uitgestrekte vlakte van Salisbury Plain.
2. Geschiedenis van Stonehenge
Ouderdom en bouwfases
Stonehenge werd gebouwd in meerdere fasen tussen circa 3000 v.Chr. en 1600 v.Chr. De bouw kan in grote lijnen worden onderverdeeld in drie hoofdfases:
- Fase 1 (circa 3000 v.Chr.): Een cirkelvormige greppel en wal werd gegraven, met daarin 56 kuilen (de Aubrey Holes). Mogelijk werden deze gebruikt voor rituelen of als graven.
- Fase 2 (circa 2500 v.Chr.): De bekende blauwe stenen (bluestones) uit Wales werden geplaatst, een gigantische onderneming voor die tijd.
- Fase 3 (circa 2400-1600 v.Chr.): De grote sarsenstenen – zandstenen van lokaal afkomst – werden in de kenmerkende hoefijzervorm geplaatst, met horizontale stenen (architraven) erop.
Transport en bouwtechniek
Een van de grootste raadsels is hoe de stenen zijn vervoerd en geplaatst. De bluestones kwamen uit de Preseli Hills in Wales, ruim 250 km verderop. Over land of water is nog steeds onderwerp van discussie, maar met boomstamrollen, sleetjes en veel mankracht is het waarschijnlijk gelukt.
3. Mythen en Legenden
Stonehenge is eeuwenlang gehuld in mysterie geweest. Enkele van de bekendste mythen zijn:
- Merlijn en de reuzen: Volgens middeleeuwse legenden zou Merlijn, de tovenaar van koning Arthur, de stenen met magie hebben verplaatst vanuit Ierland.
- Druïden: In de 17e en 18e eeuw werd aangenomen dat druïden (Keltische priesters) Stonehenge gebruikten voor rituelen. Hoewel populair in romantische verbeelding, is dit historisch onwaarschijnlijk omdat Stonehenge ouder is dan de Keltische cultuur.
- UFO’s en buitenaardse wezens: Sommigen geloven dat de stenen geplaatst zijn met hulp van buitenaardse intelligentie vanwege de mysterieuze plaatsing en astronomische precisie.
4. Wetenschappelijke Waarnemingen en Functies
Astronomische betekenis
Een van de meest fascinerende aspecten is de uitlijning met de zon:
- Zomerzonnewende: Op 21 juni komt de zon op boven de Heel Stone, net buiten de hoofdcirkel. Duizenden mensen verzamelen zich jaarlijks om dit te aanschouwen.
- Winterzonnewende: Ook belangrijk, mogelijk zelfs belangrijker voor de bouwers, vanwege het belang van de terugkeer van het licht in de donkere maanden.
Begraafplaats en rituele plek
Archeologisch bewijs toont aan dat Stonehenge mogelijk diende als begraafplaats. Men heeft menselijke resten gevonden, die wijzen op crematie en rituelen. Mogelijk was het een soort “heilige plek” voor overgangsrituelen.
Akoestiek
Sommige onderzoekers hebben gesuggereerd dat de stenen geluid weerkaatsen op een manier die een rituele of ceremoniële functie kan hebben gehad, vooral bij gebruik van muziek of gezang.
5. Praktisch Advies voor Bezoekers
Locatie
Stonehenge ligt nabij de stad Amesbury, ongeveer 13 km ten noorden van Salisbury, in Wiltshire.
Reizen
- Met de auto: Vanuit Londen is het ongeveer 2 uur rijden.
- Openbaar vervoer: Neem de trein naar Salisbury, gevolgd door een speciale Stonehenge-tourbus.
- Fietsen of wandelen: Er zijn ook wandel- en fietspaden door het landschap rondom Stonehenge.
Toegangsinfo
- Stonehenge is beheerd door English Heritage. Tickets zijn van tevoren online te reserveren, wat sterk wordt aanbevolen – vooral in de zomer.
- Een standaard ticket geeft toegang tot het bezoekerscentrum, een pendelbus naar de site, en de mogelijkheid om het monument van nabij te bekijken.
- Let op: je mag niet zomaar tussen de stenen lopen, behalve tijdens speciale “Stone Circle Access”-sessies, waarvoor aparte boeking vereist is.
Bezoekerscentrum
Het bezoekerscentrum biedt tentoonstellingen, een café, winkel, en gereconstrueerde neolithische huizen. Het is een goed beginpunt om context te krijgen over wat je gaat zien.
Beste bezoektijd
- Voor een rustige ervaring: Buiten de schoolvakanties, doordeweeks, en vroeg in de ochtend of later op de dag.
- Voor magische momenten: Tijdens de zonnewendes (zomer en winter) is de ervaring indrukwekkend, maar dan is het erg druk.
6. Interessante Feitjes
- Stonehenge maakt deel uit van een veel groter rituëel landschap, met nabijgelegen sites zoals Durrington Walls, Woodhenge, en de Avenue.
- In 1986 werd Stonehenge opgenomen op de UNESCO Werelderfgoedlijst.
- Het woord “henge” komt van het Oudengels en betekent “hangend” of “scharnierend object”, maar ironisch genoeg is Stonehenge geen typische “henge” volgens archeologische definities.
Als je ooit de kans hebt om het zelf te bezoeken, is Stonehenge echt indrukwekkend – niet alleen vanwege de stenen zelf, maar ook vanwege de sfeer, het landschap en de ongrijpbare tijdloosheid van de plek.
