Wieliczka Zoutmijn een ondergrondse stad uit zout – compleet met kapellen, beelden en gangen.
1. Algemene informatie
De Wieliczka Zoutmijn, gelegen nabij Krakau in het zuiden van Polen, is een van de oudste nog operationele zoutmijnen ter wereld. Ze werd in de 13e eeuw geopend en produceerde tafelzout tot 1996. Inmiddels is het een toeristische attractie van wereldformaat, met meer dan een miljoen bezoekers per jaar.
2. Geschiedenis
Middeleeuwen
De zoutwinning begon rond het jaar 1290. In die tijd was zout buitengewoon waardevol – het werd zelfs als betaalmiddel gebruikt. Wieliczka werd daarmee een belangrijke bron van rijkdom voor de Poolse koninklijke familie.
Renaissance en barok
Tijdens de Renaissance groeide de mijn uit tot een complex ondergronds netwerk met tunnels, kamers, kapellen en meren. Er werd niet alleen gewerkt, maar ook gewoond en gebeden onder de grond. Zoutwerkers groeven prachtige ondergrondse kunstwerken uit, inclusief kapellen met altaren en beelden – allemaal uit zout.
19e en 20e eeuw
De mijn moderniseerde gestaag, maar werd ook gevaarlijker naarmate het dieper ging. In de 20e eeuw nam de commerciële productie af, mede door overstromingen en veranderende economische omstandigheden. In 1978 werd de mijn opgenomen op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Eind van de zoutwinning
In 1996 werd de industriële zoutwinning stopgezet vanwege overstromingsgevaar. Sindsdien is de mijn volledig gewijd aan toerisme, onderzoek en conservering.
3. Mythen en legendes
Legende van de heilige Kinga
De beroemdste legende rond de Wieliczka Zoutmijn is die van Sint Kinga, een Hongaarse prinses die met de Poolse koning Bolesław trouwde. Volgens de mythe vroeg ze haar vader in Hongarije om een zoutmijn als bruidsschat. Ze liet haar ring in een Hongaarse zoutmijn gooien, en toen men in Wieliczka begon te graven, vonden ze niet alleen zout – maar ook haar ring. Hierdoor wordt zij als de beschermheilige van zoutmijnwerkers vereerd.
Verhalen over geesten en beschermgeesten
Er wordt gezegd dat de mijn geesten herbergt, zoals die van overleden mijnwerkers of “skarbnik” – een beschermgeest uit Slavische folklore die waakt over schatten en goede mijnwerkers helpt, maar wraakzuchtig is tegenover hebzuchtige of respectloze bezoekers.
4. Bijzondere waarnemingen en unieke kenmerken
- Kapel van St. Kinga: Deze ondergrondse kerk, 101 meter onder de grond, is volledig uit zout gehouwen – inclusief vloeren, kroonluchters, altaren en beelden. Het is een adembenemend voorbeeld van mijnkunst.
- Ondergrondse meren: De mijn bevat stille, mysterieuze zoutmeren, waaronder één waarin het water bijna net zo zout is als in de Dode Zee.
- Beelden en kunstwerken: Overal in de mijn vind je zoutsculpturen die religieuze scènes, Poolse legendes of beroemde personen voorstellen – allemaal uit één stuk zout gehouwen.
- Akoestiek en luchtkwaliteit: Sommige kamers hebben een verbluffende akoestiek en worden gebruikt voor concerten. De lucht in de mijn wordt als bijzonder zuiver beschouwd – zozeer zelfs dat er een kuuroord (sanatorium) in de diepte is waar ademhalingspatiënten therapieën ondergaan.
5. Praktisch bezoekadvies
Locatie
- De mijn ligt in het plaatsje Wieliczka, op ongeveer 10 km van Krakau.
Bereikbaarheid
- Met de trein of bus: Vanuit Krakau gaan er regelmatig treinen of bussen naar Wieliczka.
- Met de auto: Parkeerplaatsen zijn beschikbaar in de buurt van de ingang.
- Te voet of met gids: Er zijn diverse tours beschikbaar in Krakau waarbij vervoer inbegrepen is.
Toegankelijkheid
- De toeristische route bevat ongeveer 800 trappen, waarvan 350 meteen aan het begin. De tocht daalt tot ongeveer 135 meter diepte.
- Er is een speciale route voor mensen met beperkte mobiliteit, maar die moet vooraf worden gereserveerd.
- Er zijn meerdere routes: toeristische route, mineroute (met helm en lamp), en de pelgrimsroute.
Bezoekduur
- Gemiddeld 2 à 3 uur, afhankelijk van de gekozen route.
Wat mee te nemen
- Comfortabele schoenen – er wordt veel gewandeld.
- Een jas of trui – de temperatuur in de mijn ligt constant rond de 14 à 16 graden Celsius.
- Geen eten of drinken nodig tijdens de route, maar er is wel een ondergrondse snackbar op het eindpunt.
Tickets
- Reserveren vooraf wordt sterk aangeraden, vooral in het hoogseizoen.
- Er zijn Engelstalige, Duitstalige en anderstalige tours beschikbaar.
- Kortingen voor studenten, kinderen en senioren.
6. Bijzondere weetjes
- Tot op de dag van vandaag worden er soms nog kleine hoeveelheden zout uit de mijn gehaald, vooral voor souvenirs.
- Er is een ondergronds postkantoor – het enige zoutmijn postkantoor ter wereld.
- Sommige mensen kiezen ervoor om hun bruiloft te houden in de kapel van St. Kinga.
- In de Tweede Wereldoorlog werd de mijn kort gebruikt door de nazi’s als opslagplaats.
Als je ooit in Zuid-Polen bent, is een bezoek aan de Wieliczka Zoutmijn absoluut de moeite waard. Het is niet alleen een staaltje indrukwekkende techniek en vakmanschap, maar ook een plek vol geschiedenis, mysterie en schoonheid – diep onder de grond.
