Avebury. Een van de meest mysterieuze en indrukwekkende neolithische locaties van Europa.
- Avebury: Een heilige cirkel in het hart van Engeland

Avebury: Een heilige cirkel in het hart van Engeland
Te midden van het golvende, groene landschap van Wiltshire, waar de horizon zich uitstrekt in zachte lijnen en oude bomen de velden bewaken, ligt een plek die aanvoelt als een grens tussen werelden. Niet zo bekend als Stonehenge, maar minstens zo mysterieus, uitgestrekter en intiemer: Avebury.
Hier vind je geen afgesloten terrein met hekken en bezoekerspoorten, maar een levend dorp dat ín een cirkel van reusachtige staande stenen ligt. Je kunt tussen ze lopen, ze aanraken, met ze zitten, en – voor wie gevoelig is voor energie – misschien zelfs voelen wat al duizenden jaren in de lucht hangt: iets ouds, iets onbekends, iets dat zich nooit helemaal laat vangen.
1. Historische Achtergrond: Een monument van overtreffende trap
De stenen cirkel van Avebury dateert uit het neolithicum, ergens tussen 2850 en 2200 v.Chr. – iets ouder dan Stonehenge. Het is een van de grootste prehistorische steencirkels ter wereld. De site bestaat niet uit één, maar uit drie cirkels: een grote buitenring van bijna 400 meter in doorsnede (die een compleet dorp omvat) en twee kleinere binnenringen. Rondom ligt een diepe gracht (oorspronkelijk tot 9 meter diep), met daarbinnen een aarden wal, wat de schaal en ambitie van het bouwwerk onderstreept.
Niemand weet precies waarom Avebury werd aangelegd. Was het een religieus centrum? Een plek voor ceremonies, voor seizoensvieringen, voor dodenverering of vruchtbaarheid? Misschien was het alles tegelijk. Wat wél duidelijk is: het had enorme symbolische betekenis voor de mensen die het bouwden. Elke steen, elk pad, was zorgvuldig gekozen en geplaatst – met een precisie die alleen maar meer vragen oproept.
2. Mythen en Legenden: Tussen steen en ster
Zoals bij veel megalithische plekken, zijn de mythes rond Avebury talrijk, soms duister, soms betoverend. De stenen lijken meer te zijn dan enkel rotsblokken – voor velen zijn ze dragers van geheugen, portalen, of zelfs entiteiten op zichzelf.
1. De versteende dansers
Een van de oudste legendes vertelt dat de stenen oorspronkelijk mensen waren – dansers, die op een sabbat of heilige dag weigerden te stoppen met hun feest. Als straf werden ze door een goddelijke kracht in steen veranderd. Elke steen zou dus een levend wezen zijn, bevroren in tijd. Sommige bezoekers beweren dat ze ’s nachts een zacht, ritmisch geluid horen in de cirkel – alsof de dans doorgaat, onhoorbaar voor wie niet wil luisteren.
2. De slangenweg van de zon
Avebury maakt deel uit van een groter rituëel landschap. De West Kennet Avenue, een processieweg gemarkeerd door stenen paren, verbindt Avebury met andere heilige plekken, waaronder de heuvels van Silbury Hill en West Kennet Long Barrow. Volgens sommigen volgt deze route een slangenachtig patroon – wat wijst op een oud zonneritueel of de verering van een godin. Esoterici en ley-lijn-onderzoekers geloven dat hier de aardenergieën van het land kruisen.
3. Het hart van de draak
Volgens druïdische en New Age-tradities ligt Avebury op het hartchakra van de aarde – een krachtplek waar energetische lijnen (ley lines) samenkomen. Er zijn mensen die naar Avebury reizen om te mediteren, om te helen, of om te dromen. Sommigen claimen visioenen te hebben gehad, of een plotselinge rust, alsof de plek hen iets vertelt dat woorden overstijgt.
3. Waarnemingen: Wat mensen voelen en ervaren
Een bezoek aan Avebury is niet voor iedereen hetzelfde – maar vrijwel niemand blijft onberoerd. Sommige mensen voelen zich onverklaarbaar euforisch of vredig, alsof hun lichaam herinnert wat hun hoofd is vergeten. Anderen spreken juist over zwaarte, duizeligheid of lichte verwarring, vooral bij bepaalde stenen of bij de overgangen tussen de cirkels.
Er zijn getuigenissen van mensen die een plotselinge temperatuurverandering ervaren bij het aanraken van bepaalde stenen, of die het gevoel hebben “geobserveerd” te worden zonder iemand te zien. In de mist of het gouden licht van de ochtend schemering lijken de stenen te ademen – alsof ze met je meebewegen terwijl je loopt.
Vooral bij zonnewendes (21 juni en 21 december) komen er bezoekers van over de hele wereld, soms in ceremoniële kledij, om rituelen uit te voeren of simpelweg stil te zijn in de cirkel. Dan leeft Avebury zoals het misschien ooit bedoeld was: als plek van gemeenschap en verwondering.
4. Wat je kunt doen bij Avebury
Vrij rondlopen
Het unieke aan Avebury is dat je er vrij doorheen kunt wandelen. De stenen staan op open veld, en delen van het monument lopen letterlijk door het dorp heen. Je kunt ze aanraken, bekijken, of tussen de binnenringen wandelen zoals dat duizenden jaren geleden ook moet zijn gebeurd.
Het bezoekerscentrum en museum
Er is een bezoekerscentrum van English Heritage, waar je meer te weten komt over de geschiedenis en archeologie van Avebury. Het Alexander Keiller Museum (vernoemd naar de archeoloog die in de jaren 1930 delen van Avebury opgroef en herstelde) biedt artefacten en maquettes die inzicht geven in het leven in het neolithicum.
West Kennet Avenue en Silbury Hill
De stenen processieweg naar Silbury Hill is een aanrader voor wie het grotere rituele landschap wil ervaren. Silbury Hill zelf is de hoogste kunstmatige heuvel van Europa en blijft een raadsel: een gigantisch monument zonder begraafplaats of functie die we begrijpen.
West Kennet Long Barrow
Een korte wandeling verder ligt deze neolithische graftombe – een donkere, diepe stenen gang die je kunt betreden. Binnen heerst een stilte die zich letterlijk in je botten nestelt.
Spirituele activiteiten
Er worden geregeld wandelingen, meditaties en seizoensrituelen georganiseerd door druïdische groeperingen, natuurreligies of spirituele gidsen. Iedereen is welkom, zolang je met respect komt.
5. Praktisch Advies voor Bezoekers
Ligging
Avebury ligt in Wiltshire, zuidwest-Engeland, op ongeveer 2 uur rijden van Londen en 30 minuten van Stonehenge.
Bereikbaarheid
Met de auto het makkelijkst bereikbaar. Parkeren kan bij het officiële parkeerterrein van de National Trust op loopafstand van de cirkel. Met openbaar vervoer is Avebury bereikbaar via treinen naar Swindon, en vervolgens een bus of taxi.
Toegang
De site is grotendeels gratis toegankelijk, behalve het museum en bezoekerscentrum (beheerd door de National Trust). National Trust-leden hebben gratis toegang.
Openingstijden
De site is altijd toegankelijk, 24 uur per dag, 365 dagen per jaar. Het bezoekerscentrum heeft reguliere openingstijden (vaak van 10:00 tot 17:00, afhankelijk van seizoen).
Beste tijd om te bezoeken
De ochtend of avondschemering bieden de meest betoverende sfeer. In de lente en herfst is de lichtval bijzonder, en de drukte relatief beperkt. Tijdens de zonnewendes en volle maan is het er magisch, maar ook drukker.
Wat mee te nemen
Wandelschoenen of laarzen (het terrein kan modderig zijn), een jas (het weer kan snel omslaan), en eventueel een notitieboek of camera – je weet nooit wat je wilt vastleggen. Voor gevoelige bezoekers: een flesje water en wat tijd om na je bezoek te “aarden”.
Tot Slot: De cirkel is niet gesloten, maar levend
Avebury is geen ruïne. Het is geen verleden tijd. Het is een levend landschap dat ademt met de seizoenen, dat zingt in stilte en dat vragen stelt zonder ze te willen beantwoorden. Je komt er niet om iets op te lossen, maar om deel te worden van iets dat ouder is dan taal.
Of je nu komt voor de archeologie, voor de legende van Merlijn en Arthur, voor de mystieke energieën, of gewoon omdat je op zoek bent naar stilte die spreekt: Avebury onthult zich niet op commando. Maar wie er wandelt met open ogen en een open hart, zal merken dat de stenen wél luisteren.