De Himba zijn een inheems volk dat leeft in het noorden van Namibië, voornamelijk in de regio Kunene. Ze staan bekend om hun traditionele levensstijl, hun unieke uiterlijk en hun rode huidskleur, die afkomstig is van een mengsel van rode oker en vet dat ze op hun huid smeren ter bescherming tegen de zon en insecten. De Himba leven als semi-nomadische veehouders en hechten veel waarde aan hun vee, dat een centrale rol speelt in hun cultuur, economie en sociale status.
De Himba – Een Leven in Balans met Traditie en Natuur
In het afgelegen noorden van Namibië, waar het droge landschap zich uitstrekt tot aan de grens met Angola, leeft een van de meest iconische stammen van Afrika: de Himba. Deze semi-nomadische gemeenschap weet op indrukwekkende wijze haar eeuwenoude tradities in stand te houden, ondanks de invloed van een snel veranderende wereld.
1. Het kenmerkende uiterlijk: meer dan alleen esthetiek
Wat de Himba direct onderscheidt, is hun roodbruine huid en het sierlijke kapsel van vrouwen. Vrouwen smeren zich dagelijks in met een zelfgemaakt mengsel van rode oker, vet en geurende kruiden, otjize genaamd. Dit mengsel beschermt de huid tegen de zon, werkt als insectenwerend middel en heeft tegelijkertijd een diep symbolische betekenis: het staat voor de verbondenheid met de aarde, vruchtbaarheid en leven.
Ook het haar en de sieraden vertellen verhalen. De vlechtstijl en de accessoires die een Himba-vrouw draagt, geven inzicht in haar leeftijd, burgerlijke staat en haar plaats in de gemeenschap. Niets aan hun uiterlijk is willekeurig, alles heeft betekenis en draagt bij aan het collectieve geheugen van hun cultuur.
2. Een leven gebouwd op gemeenschap en rolverdeling
De Himba leven in kleine nederzettingen, bestaande uit ronde hutten gemaakt van hout, modder en mest. De gemeenschap is georganiseerd rond families, waarbij zowel de vaderlijke als moederlijke lijn belangrijk zijn – een zeldzaamheid in veel patriarchale culturen.
De rolverdeling is traditioneel: vrouwen zorgen voor het huishouden, de kinderen en het vee rondom de hutten. Ze halen water en bereiden voedsel. Mannen zijn vaak onderweg met de kuddes, maar nemen ook de belangrijkste beslissingen binnen de stam.
Ondanks deze verdeling hebben vrouwen binnen de Himba-cultuur veel zeggenschap en invloed. Ze dragen de kennis van de rituelen, gezondheid, voeding en opvoeding – kennis die mondeling wordt doorgegeven van generatie op generatie.
3. Spiritualiteit en het heilige vuur
De spirituele wereld van de Himba is sterk verweven met het dagelijks leven. Hun geloof draait om Mukuru, een scheppende god, en de voorouders, die als beschermers en gidsen fungeren. Elk dorp heeft een okuruwo, een heilig vuur dat constant brandt en fungeert als spirituele verbinding tussen de levenden en de voorouders.
Dit vuur is heilig en wordt beheerd door het hoofd van de familie. Het mag nooit zomaar doven, want zolang het brandt, blijft het contact met de geestenwereld intact. Belangrijke beslissingen en ceremonies worden vaak bij dit vuur genomen, waardoor het een centrale plek inneemt in het sociale en religieuze leven.
4. Traditie onder druk
Hoewel de Himba zich krachtig verzetten tegen modernisering, zijn ze niet immuun voor de invloeden van buitenaf. Droogte, veroorzaakt door klimaatverandering, bedreigt hun vee – hun belangrijkste levensbron. Toerisme brengt geld en belangstelling, maar ook risico’s van commerciële uitbuiting en cultuurverlies.
Daarnaast trekken steeds meer Himba-jongeren naar de stad voor onderwijs of werk. Sommigen keren terug, anderen kiezen voor een nieuw leven, wat leidt tot een generatie die zich tussen twee werelden bevindt: die van traditie en die van moderniteit.
5. Wat we kunnen leren van de Himba
De Himba laten zien dat cultuur geen vaststaand iets is, maar iets wat je actief in leven houdt. Hun gewoonten, rituelen en levensstijl zijn een bewuste keuze om verbonden te blijven met hun wortels, hun land en elkaar. Ze herinneren ons eraan dat vooruitgang niet betekent dat alles ‘modern’ moet worden – maar dat het juist waardevol is om stil te staan bij waar je vandaan komt.
In een wereld waarin veel draait om snelheid en vernieuwing, bieden de Himba een ander perspectief: dat van rust, verbondenheid en eerbied voor de natuur en het verleden.
6. Bezoeken als Toerist
De Himba zijn een semi-nomadisch volk dat voornamelijk in de woestijn van Noord-Namibië woont. Ze zijn beroemd om hun traditionele levenswijze, waarbij ze hun huid insmeren met rode oker om zichzelf te beschermen tegen de zon. De Himba verwelkomen toeristen in hun dorpen, waar ze je meer kunnen vertellen over hun traditionele kledij, het dagelijkse leven en hun rituelen.
Wat te doen:
- Bezoek een Himba-dorp en leer over hun veeteelt, architectuur en rituelen.
- Ontdek hun schoonheid en cultuur, zoals het maken van de traditionele sieraden en het gebruik van oker.
- Maak een traditionele foto-sessie met respect voor hun cultuur en privacy.
7. Belangrijke overwegingen
Hoewel het bezoeken van inheemse stammen een unieke kans biedt om meer te leren over andere culturen, is het van essentieel belang om altijd respectvol en bewust te zijn van de impact die toerisme kan hebben op de gemeenschappen die je bezoekt. Zorg ervoor dat je:
- Respekteert hun gewoonten en tradities.
- Vraagt om toestemming voor het maken van foto’s, vooral van mensen en rituelen.
- Ondersteunt ecotoerisme en initiatieven die de lokale gemeenschappen ten goede komen zonder hun cultuur uit te buiten.
8. Hoe kom je er:
- Hoe kom je er:
De Himba wonen voornamelijk in het noorden van Namibië, in de regio Kunene, dicht bij de grens met Angola. De meeste reizigers komen aan via Windhoek, de hoofdstad van Namibië, en reizen dan naar het noorden. Je kunt een 4×4-auto huren of een georganiseerde tour nemen naar de Himba-gemeenschappen, die vaak door lokale gidsen worden geleid. - Reistips:
Veel touroperators bieden specifieke culturele tours aan die een bezoek aan de Himba-stammen omvatten. Zorg ervoor dat je respect toont voor hun cultuur en dat je toestemming krijgt om foto’s te maken.
